مطابق آموزه‌های اسلامی«روح سرگردان»وجود ندارد

حجت‌الاسلام والمسلمین محمود رجبی، قائم مقام موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در گفت‌و‌گو با فارس درباره ماهیت و چرایی «روح» بیان داشت: طبق دلایل عقلی و آموزه‌های دینی معتقد هستیم که غیر از جسم انسان که بعد مادی است و غیر از آثار مادی که برای جسم مترتب است، یک عنصر دیگری در وجود انسان است که نه مادی است، نه آثار ماده دارد و به طور کلی از خصوصیات ماده منزه هست و این روح انسانی است که هویت واقعی‌ انسان را تشکیل می‌دهد؛ یعنی آنچه که مربوط به انسانیت انسان می‌شود، به خصوص اگر رشد و سقوطی برای انسان حاصل ‌شود، این سقوط و رشد به روح او وابسته است.

* روح در حالت کما می‌تواند، عوالم مختلف را مشاهده کند

وی در پاسخ به این سؤال که آیا روح فرد به کما رفته می‌تواند وارد خواب دیگران شود و خواسته‌هایی را مطرح کند، افزود: روح در شرایط عادی کاملاً‌ با بدن در ارتباط است، اما شرایطی پیش می‌آید که ارتباط آن ضعیف‌تر می‌شود؛ مثل عالم خواب، در عین حال که روح در وجود انسان است و کسانی که به کما می‌روند، باز هم روح آنها با بدن زنده ارتباط دارد، ولی این ارتباط بسیار ضعیف‌تر می‌شود، لذا در حالت کما ممکن است «روح» عوالم و روح کسانی دیگر را مشاهده کند و شخص بعد از اینکه از حالت کما بیرون ‌آمد، بتواند آنها را برای دیگران بیان کند...

مدیر مسئول فصلنامه «قرآن شناخت» در پاسخ به این سؤال که روح فرد به کما رفته در کجا قرار می‌گیرد و آیا روح در این شرایط باز در قید و بند جسم است، خاطرنشان کرد: روح همانند خون که در رگ‌ها جریان دارد، نیست، روح در واقعه شبیه این است که تصور ذهنی، اندیشه و فکرمان وابسته به خود ماست، ولی یک لحظه اگر از اندیشه‌هایمان غافل شویم، آنها محو می‌شوند. یعنی؛ در مرحله خودآگاه‌مان محو می‌شوند، این معنایش این نیست که ما در درون اندیشه‌مان نفوذ کردیم و جاهایی رفتیم و بعد بیرون می‌آییم، بلکه این یک جور اداره کردن ذهن هست، ما ذهن خودمان را اداره و مدیریت می‌کنیم و وجودمان وابسته به خود ماست.

* روح فرد به کما رفته با جسم برزخی خود حرکت می‌کند

وی ادامه داد: همان گونه که در رابطه خدا با انسان، خدا همه جا هست، معنایش این نیست که یک چیز غیر مادی در موجودات رسوخ می‌کند و یا جدا می‌شود، رابطه ما با خداوند که به تعبیر حضرت علی علیه‌السلام می‌فرماید: «خدا در اشیاء داخل است، اما نه مانند در هم شدن اشیاء به یکدیگر و خدا خارج از اشیاء است، ولی نه مانند بیرون بودن شیء از شیء دیگر»، به این معنا که رابطه روح با جسم، هم شبیه رابطه خداوند با این جهان است که در عین حال که همه وجود این جهان به خدا وابسته است و هر چه که روی می‌دهد، تحت مشیت و اراده خداست، جسم نیز با روح اداره می‌شود، یعنی؛ ضربان قلب را روح اداره می‌‌کند.
حجت‌الاسلام رجبی با اشاره به اینکه در شرایط عادی روح فعالیت‌هایش را با جسم مادی انجام می‌دهد، اظهار داشت: اما وقتی شرایط برای جسم متغیر شود، در آنجا روح فعالیت‌هایش را با جسم مادی انجام نمی‌دهد، کما اینکه وقتی به خواب می‌رویم، در رؤیاهای صادقه، آینده، گذشته و فضایی را که قبلاً به آنجا نرفتیم را مشاهده می‌کنیم، آنجا روح با این چشم ظاهری نمی‌بیند و با این جسم حرکت نمی‌کند، در واقع روح با جسم دیگری به نام «جسم برزخی» حرکت می‌کند.

* تعیین شرط برای ورود روح به خواب کسی صحیح نیست

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با نادرست خواندن تعیین شرایط برای ورود روح به خواب کسی در سریال «پنج کیلومتر تا بهشت»، افزود: این تصویرپردازی‌های خود نویسنده و تهیه‌کننده بوده است، اما لزوماً حوزه فعالیت روح از طریق خواب نیست، لذا در کتاب‌های علمی آمده است؛ کسانی که به کما رفته و به این دنیا برگشته بودند، وقتی با آنها مصاحبه کردند، کاملاً جریانات پس از کما رفتن، بیمارستان و اعمال جراحی را نقل می‌کنند و این نشان می‌دهد، روح حیات زنده‌ای دارد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در خصوص اینکه آیا روح اختیار انجام کاری را دارد، بیان داشت: بله، اینکه هر روحی می‌تواند، فعالیتی را انجام دهد و چیزی را ببیند، چرا که روح حیات خودش را دارد و می‌تواند فعالیتی را انجام دهد، آگاهی کسب کند و به جاهای مختلف برود.

* طی‌الارض مخصوص به عالم مادیات است، نه مجردات

وی در پاسخ به این سوال که؛ با توجه به اینکه در عوالم غیر دنیوی دیگر زمان و مکان مطرح نیست، آیا می‌توان گفت روح طی‌الارض دارد؟ ابراز داشت: در همین دنیا طی مسافت مطرح است، یعنی در اینجا روح می‌تواند قدرتی را پیدا کند که نه تنها خودش منتقل شود، بلکه می‌تواند کسی دیگری را نیز منتقل کند.
وی ادامه داد: نقل شده است کسانی که قدرت انجام طی‌الارض را داشته‌اند، انسان‌های دیگری را همراه خودشان برده‌اند، در واقع یک نوع قدرت روحی می‌تواند در جهان طبیعت تصرف کند و زمین را سریع از زیر پای خودش بگذراند و به نقطه دیگری برسد، اما باید توجه داشت در عوالم دیگر و در عالم برزخ زمان و مکان وجود ندارد.
حجت‌الاسلام رجبی با اشاره به اینکه با رفع محدویت‌ها و جدا شدن روح از قالب جسم، روح هر جایی که بخواهد می‌تواند، حضور پیدا کند، اذعان داشت: به محض اینکه روح در شرایطی باشد که آزادی لازم را داشته باشد، می‌تواند به هر جایی که می‌خواهد، برود، بنابراین لازم نیست که حتماً یک مسیر مادی را طی کند. یعنی؛ اینکه دیواری که روبه‌روی ماست و نمی‌گذارد مسیر را مستقیم برویم، برای روح این مانع وجود ندارد.
وی افزود: گاهی در سریال‌های تلویزیونی دیده می‌شود که برای روح، محدودیت‌هایی در نظر می‌گیرند، در حالی که محدودیت زمان و مکانی روح تا هنگامی است که همراه با جسم مادی باشد.

* مطابق آموزه‌های اسلامی «روح سرگردان» وجود ندارد

حجت‌الاسلام رجبی ادامه داد: روح وقتی در عالم خواب حرکت می‌کند، ممکن است که 10 سال را در کم‌تر از یک‌ ساعتی که در خواب بوده‌است، ببینید؛ مسیری را طی کند و به خیابانی برود، اما با جسم برزخی خود این کارها را انجام می‌دهد، لذا اگر خانه‌ای، مسکنی و درختی را در خواب دید، آنها برزخی هستند.
قائم مقام موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) با بیان اینکه روح سرگردان طبق آموزه‌های اسلامی وجود ندارد، تصریح کرد: درباره حقیقت افرادی که به کما رفتند، بحث فلسفی صورت نگرفته است، همان‌طور که گفته شد، عوالمی مانند دنیا، عالم برزخ، عالم ملکوت وجود دارد که این عوالم را در بحث‌های فلسفی با توجه به آموزه‌های دینی تشریح کردند و گفتند که روح انسانی با تعالی خود می‌تواند در این عوالم‌ حضور داشته باشد.
وی تصریح کرد: بدون شک روح در هر شرایطی باشد، در یکی از عوالم حضور دارد، منتها در خصوص بحث کما، این مسئله خیلی مطرح نبوده است، ولی بی‌شک روح در این شرایط در یکی از عوالم وجود را طی می‌کند.
حجت‌الاسلام رجبی با تاکید دوباره بر اینکه روح فرد کما رفته، حکم روح سرگردان را ندارد، افزود: روح این فرد حتماً در یکی از این عوالم سیر می‌کند و این گونه نیست که بگوییم چون در عالم دنیا و عالم برزخ نیست، پس روح سرگردان می‌شود! آنچه مشخص است از عالم دنیا فراتر می‌رود که یک نمونه‌اش خواب است یا آنجایی که افراد روح‌ خودشان را می‌میرانند، بنابراین افرادی که به کما می‌روند، شبیه آن حالت رویاهای صادقه است که در عالم برزخ وارد می‌شوند.